Thủ khoa khối B00 toàn quốc tiết lộ chỉ đam mê việc học
Đâu như ông, con gái hiếu thảo, cháu cũng không cần trông, ông lắc lắc đầu, đâu phải không cần trông, ông nhớ cháu ngoại sắt ruột, mỗi lần hai mẹ con nó về là ông cứ vùi mặt vào mái tóc mềm tơ của con bé mà hít hà. Nhưng với con gái, ông cứ phải dửng dưng thế.Con gái khoe mới nhận cùng lúc hai dự án, đã thế còn được làm việc với những người cực giỏi, nghe một câu thấy vỡ ra nhiều điều. Bận tối mắt tối mũi nhưng hứng khởi lắm, không biết mệt là gì. Con gái lại chùng giọng, ngày nào cũng chín mười giờ mới về, về rồi lại ngồi cho đến một hai giờ sáng. Cá Kèo bị mẹ bỏ lơ cứ thui thủi một mình, ăn uống tạm bợ vạ vật, vừa nãy còn khóc ăn vạ nói mẹ không chở đi học vẽ. Giá có ông ngoại ở cùng, con bé sẽ có người đưa đón đi học, sẽ được đi học đàn học vẽ theo ý nó. Chưa kể nó sẽ được ăn cơm ông ngoại nấu nóng sốt hợp khẩu vị chứ không phải là hằng ngày nhìn thấy cô giúp việc nhiều hơn mẹ.Nghe con gái than, ông quả thật xót con xót cháu. Con gái ông từ bé đã nhận thức được nhà mình nghèo nên làm gì nó cũng cố gắng gấp hai gấp ba người khác. Ngày ở nhà, cũng cấy cũng gặt nhưng ruộng nhà ông bao giờ cũng sạch cỏ hơn, nước được tát sớm hơn và cạn sau người ta. Con gái không ngơi chân ngơi tay, nên khi lên thành phố học, nó làm thêm hai ba nơi, đủ tiền học phí còn gửi về nói ông sửa lại hàng rào kẻo trâu bò vào phá vườn. Bây giờ nó đang được làm công việc mình thích nên cứ như cá gặp nước, say sưa không để tâm đến chuyện gì khác. Con bé Cá Kèo giao cho giúp việc là đương nhiên.- Bố Cá Kèo vẫn chạy qua chạy lại còn gì?Con gái ông chững lại nhưng rất nhanh đã cười.- Bố nghĩ xem, con không có nhà, ảnh có dám ở nhà một mình với giúp việc không? Nên đón Cá Kèo về, ảnh thả nó vào nhà rồi đi luôn. Nếu bố lên, ảnh mới dám vào.Ông định nói cho bố Cá Kèo về nhà đi. Lại không nói ra lời. Ông biết tính con, một khi đã bướng lên thì cứ cả tòa nhà bê tông cốt thép cũng không níu lại được.Ông những muốn dành không gian cho hai đứa có cơ hội hàn gắn, nhưng với cái nết của con gái, ông e chàng rể hờ không biết đến khi nào.Thời sinh viên hai đứa nó quen nhau dịp hai trường giao lưu văn nghệ. Cậu trai kia vừa biết đàn vừa biết hát, dáng dấp nghệ sĩ lại mồm mép không biết làm sao nhìn trúng con gái ông làm nhiệm vụ hậu cần. Con gái tìm mọi cách tránh né vì thấy cậu ta nổi tiếng trăng hoa, con người không đáng tin. Hình như bị từ chối khiến cậu ta khó chịu, tổn thương lòng tự tôn đàn ông. Cậu ta cứ dùng dằng theo đuổi đến khi hai đứa đi làm.Ra trường, cậu ta nghiêm túc hơn, bớt khoe mẽ, trong công việc cũng có chút thành tích cộng thêm cứ ở cạnh nhau nên con gái quen với sự có mặt của cậu.Ông thở dài, và con bé Cá Kèo đến.- Con xin lỗi đã làm bố xấu hổ, mất mặt với làng xóm. Nhưng nếu không có tình cảm với anh ấy, con đã không làm thế.Ngày ấy, con gái đã nói với ông như vậy khi bố mẹ cậu trai đến thăm, xin cho hai đứa về chung nhà. Con gái ông cũng có cảm tình với người ta nên ông vui vẻ đồng ý. Cứ nghĩ sau đó sẽ có đám cưới, con gái ông sẽ mặc váy cô dâu, ông và ông bà thông gia sẽ hoan hỉ chờ đón cháu.Ai biết sau buổi gặp mặt ấy không hề có đám cưới nào. Người ta đã cất công về tận đây, mới đó còn nói chuyện vui vẻ, còn ăn với nhau bữa cơm, cứ nghĩ nay mai con ông phải tìm người dọn quang cái vườn, sửa lại cái sân, đi quanh xóm thưa chuyện và nhờ người ta đến dựng phông rạp trang trí. Trong đầu ông đã nhớ ra chỗ in thiệp cưới, cho thuê bàn ghế, bát đũa, âm thanh ánh sáng, cỗ bàn các bà các thím trong xóm sẽ phụ trách, đám cưới quê không đặt nấu nướng như ngoài nhà hàng mà đều huy động lực lượng có sẵn, mấy khi làng xóm mới có đám, ông từng giúp khắp làng, nay được ông nhờ, người ta còn vui không hết, sẽ sôi động, náo nhiệt mấy ngày. Ông sẽ làm hết những công việc chuẩn bị để tiễn con gái về nhà chồng, nó chỉ việc lên danh sách khách mời và đi thử váy cưới. Ông cũng phải đi thuê bộ vest cho trang trọng. Đời chỉ có một lần.Ai biết lúc ông bà thông gia sắp về, con gái lại có chuyện muốn thưa. Nó cảm ơn người ta đã đến chơi nhà, xin lỗi vì đã làm phiền đến người lớn nhưng sẽ không có đám cưới nào hết. Nó nói nó thấy mình chưa sẵn sàng làm vợ, làm dâu, con nó vẫn là cháu nội nhà họ.Ông gặng hỏi kiểu gì nó cũng chỉ ngắn gọn sẽ nuôi con một mình, nó còn khóc nói con lại làm khổ bố. Nghe con gái khóc, ông biết nó đang ấm ức, tủi thân lắm, nó nói cũng có tình cảm với cậu trai kia, chỉ còn một bước cuối vì sao nó không bước tiếp, hẳn có lý do gì đó, ông không trách, chỉ muốn san sẻ với con. Thế mà nó im lặng cả với ông. Bố mẹ cậu trai kia luôn miệng xin lỗi, nói tất cả do con trai họ, giờ con gái quyết định sao họ cũng nghe, dù cưới hay không họ cũng coi nó là con dâu và luôn hoan nghênh nó về nhà.Con gái bình thản sau tất cả, một mình sinh Cá Kèo, bố Cá Kèo tới nó không phản đối, ông bà nội Cá Kèo tới đón cháu về nhà chơi nó cũng đồng ý. Thi thoảng hai mẹ con nó đến nhà ông bà nội Cá Kèo ăn cơm, nhưng chỉ có thế.Không ít lần ông và ông bà nội Cá Kèo nói vào, xin cho bố Cá Kèo được về ở chung với hai mẹ con để Cá Kèo có đủ bố mẹ. Con gái cười nhẹ tênh:- Thiên hạ đâu phải ai cũng đầy đủ bố mẹ. Và không phải ai sinh ra trong gia đình hoàn chỉnh mới thành người.Nó nói, cứ như nói mình. Mẹ nó mất khi nó ba tuổi. Mình ông cháo rau nuôi nó. Nó lớn lên trong ánh mắt tội nghiệp của làng xóm, trong tiếng xì xào mai kia bố có vợ mới, có em mới sẽ bị ra rìa. Người ta nghĩ trẻ con không biết đau nên đùa dai đùa ác. Con gái đáo để đáp trả, không ít người nói nó hỗn hào. Nó quắc mắt:- Nếu muốn không bị hỗn thì quay miệng vào nhà mình mà nói, đừng chĩa sang hàng xóm!Bao lần ông phải xin lỗi thay con, nhưng cũng tự hào vì nó biết bảo vệ mình. Ông không mong sau này nó thành bà kia bà nọ, chỉ mong nó mạnh khỏe, yên ổn là được.Cậu rể hờ gọi điện xin được gặp ông, ông không biết cậu ta định nói gì. Đứng ở địa vị người cha mà nói, không có ông bố nào lại có thể hòa nhã với gã trai làm khổ con cháu mình. Mỗi lần nghĩ đến con gái một mình chín tháng mười ngày, tự tìm hiểu xem mình cần ăn gì, tránh gì, tự đến bệnh viện, một mình ngắm nhìn con rõ ràng dần trong phiếu siêu âm. Con gái ốm nghén, ói ra rồi lại tự ăn tiếp không cần ai dỗ dành, động viên. Sữa tự mua, tự pha, quần áo tã lót cho em bé tự mình mua sắm, giặt giũ để sẵn trong cái giỏ nhựa. Những đêm bị chuột rút đau chảy nước mắt cũng tự dậy xoa nắn cho mình. Ông là đàn ông, những việc có thể đỡ đần con không nhiều, nhìn con cứng cỏi còn an ủi lại bố, lòng ông đau như xé. Những khi ấy cậu ta ở đâu, con gái ông không trách nhưng ông không bao dung vậy được. Bố mẹ cậu ta là người hiểu lý lẽ thì ích gì? Mấy năm nay cậu ta qua lại phụ con gái ông chăm Cá Kèo, cậu ta cũng không có ai khác, như thế thì sao, đã đủ chưa? Cá Kèo do một tay con gái ông chăm bẵm, bao lần nôn trớ, bao trận sốt, bao lần đi tướt, bao đêm ở bệnh viện, bao nhiêu cái răng đã mọc. Lần lẫy đầu tiên, nụ cười đầu tiên, tiếng bi bô hóng chuyện đầu tiên, lần trườn bò đầu tiên, bước đi đầu tiên, ăn thìa bột, thìa cháo đầu tiên… người ta có thấy, có biết không?Cậu rể hờ nói, mọi chuyện là do cậu. Ngày bố mẹ cậu ta đến thăm nhà, cậu ta quyết định sẽ làm đám cưới, cậu đã theo đuổi người ta lâu thế, nay có kết quả, đáng tự hào với bạn bè lắm chứ. Nhưng khi theo bố mẹ đến nhà ông, cậu ta lại nghĩ kết quả này không phải do cậu được người ta chấp nhận, mà vì đứa trẻ. Cậu có cảm giác trong cuộc chơi này, mình là người thua cuộc. Một thằng con trai luôn có những cô gái xinh đẹp vây quanh, nay lại bó tay đầu hàng một cô gái không xinh bằng những bạn gái khác, tài giỏi cũng chưa hẳn. Thế là trong lúc đấu khẩu, cậu không kìm được giễu cợt, cậu nói con gái ông cao tay, đã tóm được cậu giữa rừng hoa, còn có thể buộc cậu tự nguyện bước chân vào nấm mồ hôn nhân. Cái bẫy này cực kỳ hoàn hảo, hẳn có sự giúp sức không nhỏ của bố con gái, là ông.- Lúc nói ra câu ấy, con biết mình sai rồi. Cô ấy đã im phắc, lạnh lẽo, môi mím lại, cô ấy cứ nhìn con thế, không giận dữ, không nổi điên, cô ấy cười lạnh nói: "Vậy thì, nấm mồ này không hoan nghênh anh!".Cậu trai vò đầu:- Con biết bố đã một mình nuôi cô ấy, với cô ấy, bố là trời là đất, là anh, là bạn, là mái nhà, là tự hào. Con sai rồi bố, cô ấy nói con không đáng tin cũng đúng. Mấy năm nay, con đã làm mọi chuyện, thử mọi cách nhưng cô ấy vẫn không tha thứ ngay cả khi nghe tin con sắp cưới vợ.Cậu ta vội xua tay:- Con làm sao có tâm trí nhìn ai khác, là con nhờ bạn bè tung tin vậy xem cô ấy có phản ứng gì không. Kết quả là cô ấy thờ ơ như nghe chuyện trên xe buýt.Ông ngồi im, nhìn cậu con rể hờ. Người đáng thương cũng có phần đáng trách. Ông cũng muốn nói đỡ cho cậu, để con gái và cháu ngoại ông có một mái nhà đầy đủ, ấm áp. Tiếc là cậu ta đã chạm vào vảy ngược của con gái.Suy nghĩ một đêm, ông gọi đứa cháu họ đến ở, tiện trông ngó ruộng vườn. Mọi người chỉ nghe thế đã chúc mừng ông từ nay sẽ được an nhàn, ngồi chờ con gái báo hiếu. Ông cười, con gái đã báo hiếu ông từ lâu, ông đâu phải chờ.Đầu tháng ông sẽ lên đường, con gái coi ông là bầu trời, thì nay bầu trời cũng phải làm gì đó che chở cho nó. Bầu trời cũng biết đau mà. Ông sẽ ở cạnh nó như ngày bé, sẽ sáng chiều chở Cá Kèo đi học, Cá Kèo muốn học đàn học hát học vẽ gì ông cũng chiều hết, hai ông cháu tự lo nhau để mẹ Cá Kèo rảnh chân tay làm những gì nó thích. Có thể chiều chiều ông sẽ nấu vài món, gọi chàng rể hờ đi đón Cá Kèo rồi giữ cậu ta ở lại ăn cơm. Bao năm nay mẹ con nó vẫn sống tốt, là con gái ông cứ phải vươn người để mặc vừa cái áo rộng, giá có người để nó tựa vào, để chia sẻ, để cằn nhằn, để khóc, để cười và hạnh phúc.Ông chỉ làm được thế, còn lại phải xem hai đứa thế nào.9 đội vào chung kết cuộc thi khởi nghiệp VietChallenge tại Mỹ
Phụ nữ muốn duy trì hoạt động tình dục khỏe mạnh nên uống nước đậu bắp, theo Health Shots.
Tỉnh Bình Dương và Bình Phước họp mặt cán bộ Đoàn qua các thời kỳ
Nghiên cứu cho thấy nhiều bệnh nhân hen suyễn bị bùng phát các triệu chứng trong khi quan hệ tình dục, và nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến các mối quan hệ của họ
Theo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ, đến 7 giờ ngày 13.3, mực nước tại hầu hết các trạm vùng hạ lưu sông Sài Gòn - Đồng Nai ít biến đổi và duy trì ở mức cao trên BĐ 3. Dự báo đỉnh triều cao trên mức BĐ 2 còn duy trì thêm 1 - 2 ngày tới. Tại TP.HCM, rủi ro thiên tai do triều cường cao đạt cấp độ 2, có khả năng gây ngập úng tại các vùng trũng, thấp ven sông ảnh hưởng đến đời sống và sinh hoạt của người dân địa phương.
Hàng loạt nhà máy Trung Quốc vắng bóng 'người thật'
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.
